W 2025 roku przedsiębiorcy oraz inni płatnicy składek są zobowiązani do terminowego regulowania należności na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W przypadku opóźnienia w płatności, naliczane są odsetki za zwłokę, których wysokość oraz zasady obliczania określają przepisy prawa.
Podstawa prawna naliczania odsetek
Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, odsetki za zwłokę od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z wyłączeniem art. 56a tej ustawy.
Obliczanie odsetek za zwłokę
Odsetki za zwłokę oblicza się na podstawie stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego (NBP), ustalanej przez Radę Polityki Pieniężnej. Na dzień 3 lipca 2025 roku stopa lombardowa wynosiła 5,50%, co skutkowało podstawową stawką odsetek za zwłokę w wysokości 13,00% rocznie.
Od 4 września 2025 roku stopa lombardowa została obniżona do 5,00%, co spowodowało obniżenie podstawowej stawki odsetek za zwłokę do 12,50% rocznie.
Odsetki za zwłokę oblicza się według wzoru:
Kwota odsetek = Kwota zaległej składki × Liczba dni opóźnienia × Stopa odsetek / (365 × 100)
Przykład:
Załóżmy, że zaległa składka wynosi 1.000 zł, a opóźnienie trwa 30 dni. Przy stopie odsetek 13,00% rocznie:
1.000 zł × 30 dni × 13,00% / (365 × 100) = 1,07 zł
Kwotę odsetek zaokrągla się do pełnych groszy w górę.
Wyjątek – brak naliczania odsetek
Zgodnie z art. 23 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekracza 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4.666 zł. Oznacza to, że odsetki za zwłokę nie będą naliczane, jeśli ich wysokość nie przekroczy 46,66 zł.
Taka sytuacja może wystąpić, gdy płatnik wpłaca zaległość składkową o małej wartości lub wpłata składek jest dokonywana krótko po obowiązującym terminie płatności.
Obowiązki płatnika składek
Płatnik składek jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia odsetek za zwłokę oraz ich wpłaty wraz z kwotą należnych składek. Nie jest wymagane wezwanie ze strony ZUS.
Odsetki za zwłokę nalicza się od dnia następującego po dniu upływu ustawowego terminu płatności składek. Jeśli termin przypada na dzień wolny od pracy, termin płatności przesuwa się na pierwszy dzień roboczy po dniu wolnym.
Narzędzia pomocnicze
Aby ułatwić obliczanie odsetek, ZUS udostępnia Kalkulator odsetkowy dla płatników składek, który pozwala na szybkie i dokładne obliczenie kwoty odsetek za zwłokę na wskazany dzień, uwzględniając zmieniające się stopy procentowe.
W 2025 roku przedsiębiorcy i inni płatnicy składek są zobowiązani do terminowego regulowania należności na rzecz ZUS. W przypadku opóźnienia w płatności, naliczane są odsetki za zwłokę, których wysokość zależy od aktualnej stopy lombardowej NBP. Warto pamiętać, że odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekracza 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia, co w 2025 roku wynosi 46,66 zł. Płatnik składek jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia odsetek oraz ich wpłaty wraz z kwotą należnych składek.
