Składka zdrowotna w 2026 bez ulgi 75% – szykuj się na wyższy ZUS
W ostatnich miesiącach temat składki zdrowotnej dla przedsiębiorców znowu rozpalił emocje. Rząd zapowiadał uproszczenie zasad i niższe obciążenia od 2026 r., ale… w lipcu prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę w tej sprawie. Co to oznacza w praktyce? Czy nadal zapłacimy składkę liczona od 75% minimalnego wynagrodzenia, czy wróci 100%? Sprawdź, zanim zaskoczy Cię wyższy ZUS.
Wiosną 2025 r. Sejm przyjął ustawę, która miała uprościć sposób liczenia składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą.
Nowe zasady miały wejść w życie 1 stycznia 2026 r. i obejmować wszystkie formy opodatkowania — skalę, liniowy, ryczałt i kartę.
Najważniejsze założenia projektu:
- Stała podstawa: 9 % z 75 % minimalnego wynagrodzenia (dla niskich dochodów),
- Dodatkowa składka: tylko dla tych, którzy przekroczą określony próg dochodu (np. 1,5× lub 3× przeciętnego wynagrodzenia),
- Uproszczenie – koniec z comiesięcznym liczeniem składki od faktycznego dochodu,
- Brak możliwości odliczenia składki od podatku (czyli jeden, prostszy system, ale bez „ulgi”).
Dla większości drobnych firm oznaczałoby to niższą i przewidywalną składkę – w praktyce około 324 zł miesięcznie (przy założeniu minimalnego wynagrodzenia 4806 zł w 2026 r.).
Co się wydarzyło? Weto Prezydenta zmienia wszystko
Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę o zmianie zasad naliczania składki zdrowotnej.
Weto oznacza, że ustawa nie wejdzie w życie, chyba że Sejm uchwali ją ponownie większością ⅗ głosów – co na razie się nie stało.
Powody decyzji prezydenta:
- Zastrzeżenia dotyczące spadku wpływów do NFZ – Ministerstwo Zdrowia szacowało ubytek nawet na 4,6 mld zł rocznie,
- Brak pełnych konsultacji społecznych i wątpliwości, czy rozwiązanie nie faworyzuje przedsiębiorców wobec pracowników,
- Obawa o niestabilność systemu finansowania ochrony zdrowia.
Efekt? Reforma, która miała obniżyć składki, zatrzymała się na etapie podpisu.
Co w praktyce oznacza weto dla przedsiębiorców?
Skoro ustawa nie weszła w życie – pozostają obecne zasady.
Czyli jaka jest podstawa wymiaru składki?
Do końca 2025 r. obowiązuje:
- dla przedsiębiorców na skali podatkowej – 9 % od dochodu (nie mniej niż od 75 % minimalnego wynagrodzenia),
- dla podatku liniowego – 4,9 % od dochodu (również z minimalną bazą 75 %),
- dla ryczałtowców – trzy progi składek zależne od przychodu,
- dla karty podatkowej – stała kwota miesięczna.
A co z 2026 r.?
Wskutek weta nie ma podstawy prawnej, by utrzymać obniżoną bazę 75 %.
Jeśli nie zostanie przyjęta nowa ustawa, od 1 stycznia 2026 r. składka zdrowotna wróci do 9 % od 100 % minimalnego wynagrodzenia.
Ile to konkretnie będzie kosztować?
Dla przedsiębiorców o najniższych dochodach różnica może być zauważalna.
Przykład przy minimalnym wynagrodzeniu 4806 zł w 2026 r.:
| Rok | Podstawa naliczania | Stawka | Miesięczna składka | Różnica |
|---|---|---|---|---|
| 2025 | 75 % × 4666 zł = 3499,50 zł | 9 % | 314,96 zł | — |
| 2026 | 100 % × 4806 zł | 9 % | 432,54 zł | +117,58 zł |
W skali roku to nawet +1400 zł więcej składek dla drobnego przedsiębiorcy.
Kogo to dotknie najbardziej?
- Samozatrudnionych i freelancerów o niskich lub nieregularnych dochodach,
- Firmy w początkowej fazie działalności, które korzystają z ulgi i płacą składkę minimalną,
- Ryczałtowców z niższych progów przychodowych, którzy dziś płacą 461–769 zł, a po zmianie (jeśli nic się nie zmieni) mogą zapłacić więcej.
Dla przedsiębiorców o wysokich dochodach weto ma mniejsze znaczenie – ich składki i tak są liczone od faktycznego dochodu.
Weto zablokowało reformę, która miała uproszczyć system i ujednolicić podstawę składki zdrowotnej.
Teraz przedsiębiorcy znów muszą funkcjonować w złożonym i niepewnym systemie – z różnymi zasadami dla różnych form opodatkowania.
Dodatkowo, jeśli nie zostanie wprowadzony nowy przepis przejściowy, ulga 75 % zniknie, co realnie oznacza podwyżkę dla najmniejszych firm.
Jeśli rząd nie uchwali nowej ustawy przed końcem roku, od 2026 r. przedsiębiorcy zapłacą składkę zdrowotną liczona od 100 % minimalnego wynagrodzenia — wyższą o ok. 120 zł miesięcznie.
